Thành phần hóa học của bột thạch cao

Với khả năng kiến tạo những không gian đẹp mắt và tính linh hoạt cao, thạch cao đã trở thành lựa chọn hàng đầu cho trần, tường và các chi tiết trang trí. Tuy nhiên, một trong những băn khoăn lớn nhất của nhiều người tiêu dùng là liệu thành phần hóa học của bột thạch cao là gì? Và chúng có gây hại cho sức khỏe không?

1. Thông tin cơ bản về bột thạch cao

Bột thạch cao là vật liệu được sản xuất từ khoáng vật thạch cao tự nhiên, còn gọi là gypsum, có tên khoa học là Calcium Sulfate Dihydrate (CaSO₄·2H₂O). Khoáng vật này được khai thác từ các mỏ đá trầm tích và trải qua quá trình nung nóng để loại bỏ phần lớn nước kết tinh, sau đó được nghiền thành bột mịn. Sản phẩm thu được chính là bột thạch cao hay Canxi Sulfat Hemihydrate (CaSO₄·½H₂O), sẵn sàng để sử dụng.

Bột thạch cao được ứng dụng vô cùng đa dạng, từ việc sản xuất các loại tấm thạch cao dùng làm trần, tường, vách ngăn, bột bả tường, vữa trát, cho đến các sản phẩm y tế như bó bột hay vật liệu lấy dấu trong nha khoa. Sự phổ biến của nó đã đặt ra câu hỏi về thành phần hóa học của bột thạch cao và tác động của chúng.

***Xem thêm: Bột thạch cao là gì?

2. Thành phần hóa học của bột thạch cao

2.1. Canxi sunfat ngậm nước (CaSO₄·2H₂O)

Đây là thành phần chủ yếu, chiếm trên 95% khối lượng bột thạch cao thương phẩm.

• Canxi (Ca²⁺): đóng vai trò tạo khung cấu trúc tinh thể vững chắc.

• Sunfat (SO₄²⁻): liên kết với ion canxi tạo nên muối sunfat bền vững.

• Nước kết tinh (2H₂O): giúp định hình cấu trúc mạng lưới tinh thể, quyết định tính chất hóa lý khi nung và đóng rắn.

2.2. Các tạp chất tự nhiên

Tùy vào nguồn nguyên liệu, bột thạch cao có thể chứa một số tạp chất với hàm lượng rất nhỏ:

2.3. Thành phần phụ gia (đối với bột thạch cao công nghiệp)

Trong các sản phẩm bột thạch cao ứng dụng công nghiệp, có thể bổ sung thêm một số phụ gia:

• Chất điều chỉnh tốc độ đông kết (ví dụ: kali sunfat K₂SO₄, axit boric H₃BO₃…)

• Chất tăng cường độ bền (như sợi thủy tinh, polymer hữu cơ…)

• Chất chống ẩm (như paraffin, silicone…)

• Chất ổn định màu sắc (titan dioxit TiO₂)

Việc bổ sung phụ gia giúp kiểm soát chính xác thời gian đông kết, cường độ chịu lực, độ ổn định kích thước và tuổi thọ sản phẩm.

3. Tính chất hóa học nổi bật của bột thạch cao

3.1. Phản ứng mất nước khi nung

Khi nung nóng ở 150 – 180°C, bột thạch cao mất dần nước kết tinh và chuyển thành thạch cao khan (CaSO₄·½H₂O hoặc CaSO₄):

CaSO₄.2H₂O → CaSO₄.1/2H₂O + 3/2.​H₂O

Chính phản ứng này tạo ra loại bột thạch cao khô, có khả năng tái hấp thụ nước và đóng rắn nhanh, rất hữu ích trong thi công.

3.2. Phản ứng tái kết tinh khi trộn nước

Khi bột thạch cao khan trộn với nước, nó sẽ tái kết tinh trở lại thành thạch cao ngậm nước:

CaSO₄.H₂O + 3/2H₂O → CaSO₄.2H₂O

Quá trình tái kết tinh nhanh chóng này chính là nguyên lý cơ bản của quá trình đông kết bột thạch cao.

3.3. Tính chất trung tính và an toàn sinh học

• Không phản ứng với hầu hết hóa chất thông thường.

• Độ pH gần trung tính (pH ~ 7).

• Không gây độc hại, thân thiện môi trường.

4. Thành phần hóa học của bột thạch cao có gây hại không?

Thành phần hóa học của bột thạch cao chủ yếu là Canxi Sulfat Hemihydrate, một hợp chất vô cơ, không mùi, không vị và không độc hại. Khi pha với nước, nó tái kết tinh thành Canxi Sulfat Dihydrate cứng chắc. Dù có thể chứa một lượng nhỏ tạp chất tự nhiên hoặc phụ gia sản xuất, các chất này đều được kiểm soát an toàn. 

Bột thạch cao bản chất không độc hại, không phát thải khí độc và an toàn khi tiếp xúc. Mối lo ngại chính là bụi mịn trong quá trình thi công, có thể gây kích ứng hô hấp nếu không có bảo hộ. Thạch cao cũng không tự phát sinh nấm mốc mà chỉ bị ảnh hưởng khi môi trường quá ẩm ướt.

*** Xem thêm: Thạch cao làm đậu phụ có độc không?

5. Tác động của bột thạch cao tới sức khỏe

Như vậy, có thể khẳng định thành phần hóa học của bột thạch cao không gây hại tới sức khỏe. Tuy nhiên, quá trình thi công bột thạch cao vẫn có thể mang đến một số ảnh hưởng nhất định tới sức khỏe con người.

5.1. Mối lo ngại về bụi thạch cao trong khi thi công 

Nguy cơ sức khỏe chủ yếu liên quan đến bột thạch cao phát sinh từ bụi mịn trong quá trình cắt, chà nhám tấm thạch cao. Hít phải lượng lớn bụi mịn trong thời gian dài có thể gây kích ứng đường hô hấp, dẫn đến ho, khó thở. 

Tuy nhiên, mối lo ngại này hoàn toàn có thể được kiểm soát. Để phòng ngừa, người thi công cần trang bị đầy đủ bảo hộ lao động như khẩu trang, kính bảo hộ. Khu vực thi công cũng cần được thông gió tốt và vệ sinh sạch sẽ sau khi hoàn tất công việc.

5.2. Nấm mốc

Một số người lo ngại thạch cao dễ bị nấm mốc. Cần hiểu rằng, bản thân thành phần hóa học của bột thạch cao không phải là môi trường để nấm mốc phát triển. Nấm mốc chỉ sinh sôi khi có độ ẩm cao và thiếu thông gió. 

Do đó, để tránh nấm mốc trên bề mặt thạch cao, quan trọng nhất là phải kiểm soát độ ẩm trong nhà và sử dụng các loại tấm thạch cao chuyên dụng có khả năng chống ẩm cho những khu vực như nhà tắm, nhà bếp.

6. Đơn vị cung cấp bột thạch cao uy tín, chính hãng

Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, Vietnamarch tự hào là đơn vị cung cấp bột thạch cao chất lượng cao, chính hãng, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe. Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, độ tinh khiết cao, khả năng thi công dễ dàng, bền đẹp theo thời gian. Lựa chọn Vietnamarch, khách hàng không chỉ nhận được sản phẩm tốt mà còn được hỗ trợ tư vấn kỹ thuật tận tâm, dịch vụ hậu mãi chu đáo, giá thành cạnh tranh. Hãy để Vietnamarch đồng hành cùng các công trình của bạn, tạo nên những không gian bền vững và thẩm mỹ.

Vspace Gypsum – Đơn vị cung ứng bột thạch cao số 1 Việt Nam: 0904.183.097